در معاملات ۱۳ آبان حدود ۴۳۱ هزار برگه به ارزش بیش از ۵۸.۸ میلیارد تومان خرید و فروش شد. در نماد «تسه ۱۴۰۳» نیز ۱۵۴ هزار برگه گواهی حق تقدم تسهیلات مسکن به ارزش ۲۰.۶ میلیارد تومان مبادله شد. میزان رشد قیمت اوراق تسهیلات مسکن در معاملات سه‌شنبه فرابورس در همه نمادهای مربوطه نسبت به روز قبل از آن، ۵ درصد بود.
اگرچه شاخص در معاملات چهارشنبه ۱۴ آبان بورس تهران به کانال ۳.۱ میلیون واحد برگشت اما قیمت اوراق تسهیلات مسکن با رشد ۲.۶ درصدی نسبت به سه‌شنبه، به ۱۳۷ هزار و ۱۰۰ تومان رسید.
چرا اوراق تسه مهم است؟
در سال های اخیر، دریافت تسهیلات مسکن از طریق خرید اوراق، به رایج ترین شیوه بویژه بین خانه اولی ها برای صاحبخانه شدن تبدیل شده است؛ اکنون بانک های مسکن و ملی پرداخت تسهیلات خرید مسکن را دارند که با توجه به پیچیده بودن اخذ تسهیلات مربوطه از بانک ملی، عملا بانک مسکن به تنهایی تسهیلات مسکن را پرداخت می‌کند.
با توجه به اینکه دریافت تسهیلات مسکن، نیازمند سپرده‌گذاری در حساب سپرده ممتاز بانک مسکن است، اما از آنجایی که بسیاری از متقاضیان دریافت این تسهیلات مایلند که به سرعت و بدون سپرده‌گذاری این وام را دریافت کنند، مجبورند اوراق گواهی حق تقدم تسهیلات مسکن را از کسانی که در بانک مسکن سپرده‌گذاری کرده و به ازای سود سپرده، اوراق تسهیلات دریافت کرده‌اند، طی سازوکار بازار سرمایه و از فرابورس خریداری کنند، بنابراین دریافت این تسهیلات فقط نیازمند خرید اوراق تسهیلات مسکن است.
با این حال بانک مسکن می‌تواند برای کاهش فشار بر متقاضیان دریافت وام مسکن، طی بازه زمانی مشخصی، طرح اعطای «وام مسکن بدون نیاز به خرید اوراق» را مثلا برای زوج‌های جوان، خانه‌اولی‌ها، خانوارهای دارای دو فرزند یا واحدهای مسکونی با عمر زیر ۵ سال پیاده‌سازی کند.
سابقه اوراق ۱۳۰ هزار تومانی
پیشتر نیز در هفته پایانی خرداد ۱۴۰۳ قیمت هر برگه تسهیلات مسکن صادره در سال ۱۴۰۲ با نماد «تسه ۱۴۰۲» به حدود ۱۳۰ هزار تومان (۱۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان) رسیده بود که بار دیگر به کانال ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان برگشت.
طی سال جاری نیز قیمت اوراق تسهیلات مسکن اغلب در کانال ۱۰۷ تا ۱۱۴ هزار تومان قرار داشت اما به دلیل کاهش عرضه این اوراق از سوی دارندگان آن از یک سو و نیز تأثیرگذاری رشد کلی بازار سهام طی هفته‌های اخیر بر سایر اوراق بهادار، در حال حاضر قیمت اوراق تسهیلات مسکن به بالای ۱۳۰ هزار تومان رشد کرده است.
هزینه دریافت وام مسکن، یک‌سوم خودِ وام
سقف وام مسکن زوجین در تهران یک میلیارد تومان به همراه ۲۸۰ میلیون تومان وام جعاله است که در مجموع نیاز به خرید ۲۵۶۰ برگه حق تقدم تسهیلات مسکن با قیمت ۱۳۷ هزار تومان دارد.
بنابراین زوجین تهرانی برای دریافت این تسهیلات (یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون تومانی) می‌بایست ۳۵۰ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان هزینه کنند که کمی بیش از یک‌سوم ارزش وام، هزینه دریافت آن آن خواهد بود.
با توجه به اینکه دریافت وام فردی خرید مسکن در تهران نیز با احتساب ۵۰۰ میلیون تومان وام خرید مسکن به همراه ۱۶۰ میلیون تومان وام جعاله مسکن، به خرید ۱۲۸۰ برگه تسهیلات مسکن از فرابورس نیاز دارد، عملا هزینه دریافت وام ۶۶۰ میلیون تومانی مسکن در تهران ۱۷۵ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان برآورد می‌شود.
بانک مسکن در گذشته هم طرح «وام مسکن بدون نیاز به اوراق» را اجرایی کرده بود
این در حالی است که در زمستان سال ۱۳۹۹ همزمان با افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن در معاملات فرابورس، بانک مسکن نسبت به عرضه «وام مسکن بدون نیاز به اوراق» برای ۵۰ درصد ارزش وام مسکن، اقدام کرده بود.
در این طرح که تا بهار ۱۴۰۰ ادامه یافت، نیمی از وام مسکن به صورت «وام با خرید اوراق» و نیم دیگر به صورت «وام بدون نیاز به خرید اوراق تسهیلات» به متقاضیان اعطا می‌شد که تأثیر به‌سزایی در کاهش هزینه خانوارِ متقاضی خرید مسکن داشت.
ضمن اینکه نرخ سود وام مسکن با اوراق، ۱۷.۵ درصد و بدون اوراق، ۱۸ درصد محاسبه می‌شد.