به گزارش پایگاه خبری تحلیلی چه خبر، ویروس SARS-CoV-۲، عامل بیماری کووید-۱۹، از زمان ظهور در اواخر سال ۲۰۱۹، به طور مداوم جهش یافته و واریانت‌های جدیدی تولید کرده است. یکی از جدیدترین این واریانت‌ها، NB.۱.۸.۱، که با نام غیررسمی “Nimbus” شناخته می‌شود، در سال ۲۰۲۵ به سرعت در حال گسترش است. این واریانت، زیرشاخه‌ای از لاین Omicron است که در اوایل ۲۰۲۴ شناسایی شد و اکنون بیش از ۳۰ درصد موارد کووید-۱۹ در ایالات متحده را تشکیل می‌دهد.
در ایران و سایر کشور‌های خاورمیانه نیز گزارش‌هایی از ورود این سویه وجود دارد، که آن را با اصطلاح “کرونای تیغی” توصیف می‌کنند، به دلیل علائم شدید گلودرد شبیه بریدگی با تیغ. این مطلب بر اساس گزارش‌های علمی اخیر، از جمله داده‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، به بررسی ماهیت این واریانت و علائم آن می‌پردازد.
ویروس SARS-CoV-۲ یک RNA ویروس تک‌رشته‌ای از خانواده Coronaviridae است که با پروتئین‌های اسپایک (Spike) بر سطح خود، به گیرنده‌های ACE۲ در سلول‌های انسانی متصل می‌شود. جهش‌های Omicron، از جمله NB.۱.۸.۱، عمدتاً در ژن S (کدکننده پروتئین اسپایک) رخ داده و باعث افزایش قابلیت اتصال به سلول‌های مجاری تنفسی فوقانی می‌شود. این جهش‌ها، مانند R۳۴۶T و F۴۹۰S، انتقال‌پذیری را افزایش می‌دهند بدون اینکه شدت بیماری را به طور قابل توجهی بالا ببرند. بر اساس داده‌های WHO در می ۲۰۲۵، NB.۱.۸.۱ حدود ۱۱ درصد نمونه‌های توالی‌یابی‌شده جهانی را تشکیل می‌داد و اکنون در مناطق مدیترانه شرقی، جنوب شرقی آسیا و غرب اقیانوس آرام شیوع بیشتری دارد.
این واریانت از Omicron مشتق شده و تمایل بیشتری به آلوده کردن سلول‌های oropharynx (پشت دهان و گلو) نشان می‌دهد، که توضیح‌دهنده علائم تنفسی فوقانی است. مطالعات بریتانیایی در ۲۰۲۲ نشان داد که تا ۷۰ درصد بیماران Omicron، گلودرد را گزارش کرده‌اند، در مقایسه با واریانت‌های اولیه مانند Delta که بیشتر ریه‌ها را هدف قرار می‌دادند. NB.۱.۸.۱ نه تنها مسری‌تر است، بلکه دوره نهفتگی کوتاه‌تری (۲-۳ روز) دارد، که شیوع را تسریع می‌کند.
علائم کرونای تیغی چیست؟
علائم NB.۱.۸.۱ مشابه واریانت‌های Omicron قبلی است، اما با برجستگی “گلودرد تیغی” (razor blade throat) که بیماران آن را به عنوان دردی شدید، شبیه بلعیدن تیغ یا شیشه خردشده توصیف می‌کنند. این علامت معمولاً در روزهای اول ظاهر می‌شود و می‌تواند بلع را بسیار دردناک کند. علائم رایج دیگر عبارتند از:
تب و لرز: افزایش دمای بدن تا ۳۸-۳۹ درجه سانتی‌گراد، همراه با احساس سرما.
سرفه و آبریزش بینی: سرفه خشک یا خلط‌دار، و احتقان بینی شبیه سرماخوردگی.
خستگی و درد عضلانی: احساس ضعف عمومی و کوفتگی بدن.
از دست دادن حس بویایی یا چشایی: کمتر شایع در Omicron، اما همچنان گزارش می‌شود.
علائم گوارشی: تهوع، استفراغ یا اسهال، به ویژه در کودکان.
گلودرد تیغی ناشی از التهاب شدید مخاط گلو (pharyngitis) است، جایی که ویروس مستقیماً سلول‌های اپیتلیال را آلوده کرده و پاسخ ایمنی التهابی (مانند ترشح سیتوکین‌های IL-۶ و TNF-α) را تحریک می‌کند. این التهاب می‌تواند با عفونت‌های باکتریایی ثانویه یا آلرژی‌ها اشتباه گرفته شود، بنابراین تست PCR یا آنتی‌ژن ضروری است. شدت بیماری در NB.۱.۸.۱ مشابه Omicron است و بستری‌سازی کمتری (کمتر از ۵ درصد موارد) نیاز دارد، اما در افراد مسن یا دارای بیماری زمینه‌ای، خطر پنومونی افزایش می‌یابد.
چگونه باید پیشگیری کرد
پیشگیری اصلی شامل واکسیناسیون به‌روز (مانند دوز‌های تقویت‌کننده ۲۰۲۵) است که محافظت ۷۰-۸۰ درصدی در برابر NB.۱.۸.۱ فراهم می‌کند. استفاده از ماسک N۹۵ در مکان‌های شلوغ، فاصله اجتماعی و تهویه مناسب، انتقال را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. برای تسکین گلودرد، غرغره آب‌نمک، مصرف مایعات گرم، لوسیون‌های موضعی (مانند بنزیدامین) و دارو‌های ضدالتهابی مانند ایبوپروفن توصیه می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها فقط در موارد عفونت ثانویه تجویز شوند.
در نهایت، کرونای تیغی یادآوری می‌کند که کووید-۱۹ همچنان تهدیدی پویا است. نظارت مداوم بر جهش‌ها، مانند آنچه WHO انجام می‌دهد، کلیدی برای کنترل است. با وجود علائم دردناک، این واریانت شدیدتر از پیشینیان نیست، اما آگاهی عمومی می‌تواند شیوع را مهار کند.
