به گزارش پایگاه خبری تحلیلی چه خبر، دکتر پریسا کربلایی حسنی درپاسخ به این سوال که چگونه فرزندانمان را در عصر دیجیتال، مدیر زمان کنیم؟ گفت: نسل جدید، نسلی است که در اقیانوسی از اطلاعات غرق شده و همواره با نوتیفیکیشن‌ها، بازی‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و محتوای بی‌پایان در معرض حواس‌پرتی قرار دارد. برای این نسل که با سرعت بالا به اطلاعات دسترسی پیدا می‌کند، مفهوم “صبر” و “زمان‌بندی” گاهی غریب به نظر می‌رسد. در چنین دنیایی، آموزش مدیریت زمان به فرزندانمان دیگر یک مهارت جانبی نیست، بلکه یک ضرورت حیاتی برای بقا و موفقیت است.
چگونه می‌توانیم به این نسل پرسرعت، مهارت‌های کاربردی وقت‌شناسی را بیاموزیم؟
این مطلب به شما کمک می‌کند تا با نگاهی تازه و کاربردی، به آموزش مدیریت زمان برای فرزندان “نسل زد” و “نسل آلفا” بپردازید.
۱. درک دنیای فرزندتان: چرا نسل جدید متفاوت است؟
قبل از هر آموزشی، باید درک کنیم که چرا وقت‌شناسی برای این نسل چالش‌برانگیزتر است:
_ فوری‌گرایی (Instant Gratification): با دسترسی سریع به هر چیزی که می‌خواهند (فیلم، بازی، اطلاعات)، صبر کردن و برنامه‌ریزی برای آنها دشوارتر است.
_ انفجار اطلاعات و حواس‌پرتی: گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها منبع بی‌نظیری از سرگرمی و اطلاعات هستند، اما به همان اندازه هم منبع حواس‌پرتی‌اند.
_ تصور خطی از زمان: اغلب کودکان و نوجوانان هنوز درک کاملی از اینکه زمان چگونه می‌گذرد و فعالیت‌ها چقدر طول می‌کشند، ندارند.
_ فشارهای اجتماعی جدید: نیاز به ارتباط مداوم با همسالان از طریق پلتفرم‌های دیجیتال، زمان زیادی از آنها می‌گیرد.
با درک این چالش‌ها، می‌توانیم رویکردهای آموزشی خود را متناسب با نیازهای آنها تنظیم کنیم.
۲. استفاده از ابزارهای دیجیتال به نفع مدیریت زمان: دشمنی را به دوست بدل کنید!
به جای حذف کامل ابزارهای دیجیتال، از آنها برای آموزش مدیریت زمان استفاده کنید.
_ اپلیکیشن‌های برنامه‌ریزی (Planner Apps): بسیاری از اپلیکیشن‌های رایگان و پولی با رابط کاربری جذاب و رنگارنگ برای برنامه‌ریزی روزانه، هفتگی و ماهانه وجود دارند. برخی از آنها قابلیت یادآوری (Reminder) و پیگیری پیشرفت را نیز دارند. فرزندتان را تشویق کنید یکی را انتخاب کند.
_ تقویم‌های آنلاین مشترک (Shared Digital Calendars): با استفاده از تقویم‌های گوگل یا مایکروسافت، می‌توانید برنامه‌های خانوادگی، تکالیف و فعالیت‌های مهم فرزندتان را در آن وارد کنید و همه اعضا از آن مطلع باشند. این شفافیت، به برنامه‌ریزی مشترک کمک می‌کند.
_ تایمرهای دیجیتال و اپلیکیشن‌های تمرکز (Focus Apps): اپلیکیشن‌هایی مانند Forest یا Pomodoro timers می‌توانند به فرزندتان کمک کنند تا برای مدت زمان مشخصی روی یک کار تمرکز کند و از حواس‌پرتی‌های دیجیتال دوری کند.
_ فناوری محدودکننده زمان (Screen Time Management): از قابلیت‌های “Screen Time” در گوشی‌ها یا اپلیکیشن‌های کنترل والدین برای تعیین محدودیت زمانی برای بازی‌ها و شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید. این کار به آنها می‌آموزد که زمان برای فعالیت‌های مورد علاقه‌شان محدود است.
۳. “بلاک‌بندی زمانی” (Time Blocking) را به زبانی ساده آموزش دهید:
این تکنیک، یکی از مؤثرترین روش‌ها برای مدیریت زمان است و حتی برای کودکان نیز قابل درک است.
_ بلوک‌های رنگی: یک کاغذ بزرگ یا تخته سفید بیاورید. روز را به بلوک‌های زمانی تقسیم کنید (مثلاً هر بلوک ۳۰ دقیقه یا ۱ ساعت). با استفاده از ماژیک‌های رنگی، برای هر فعالیت (مدرسه، تکالیف، بازی، استراحت، فعالیت‌های خانوادگی) یک رنگ اختصاص دهید و این بلوک‌ها را روی جدول بکشید.
_ اولویت‌بندی بصری: به فرزندتان کمک کنید تا “بلوک‌های ضروری” (تکالیف، مطالعه) را در ابتدای روز یا زمانی که انرژی بیشتری دارد، قرار دهد. سپس “بلوک‌های تفریحی” را به عنوان پاداش در نظر بگیرید.
_ مرور هفتگی: در پایان هر هفته، با فرزندتان جدول برنامه‌ریزی را مرور کنید. چه چیزهایی خوب پیش رفتند؟ چه چیزهایی نه؟ چرا؟ این خودارزیابی، مهارت‌های فراشناختی را تقویت می‌کند.
۴. پروژه محور فکر کنید: تبدیل وظایف به مأموریت‌های جذاب!
به جای لیست کردن تکالیف، آنها را به پروژه‌های کوچک و قابل مدیریت تبدیل کنید تا جذابیت بیشتری برای نسل جدید داشته باشند.
_ اسم‌گذاری خلاقانه: به جای “انجام تکالیف ریاضی”، بگویید “مأموریت ریاضی: فتح اعداد!”
_ هدف‌گذاری واضح: “هدف این هفته ما این است که اتاق را کاملاً مرتب کنیم و جای مشخصی برای همه وسایل پیدا کنیم.”
_ تقسیم به فازها: برای پروژه‌های بزرگ‌تر (مثل تحقیق مدرسه)، فازهای مختلف (جمع‌آوری اطلاعات، نوشتن پیش‌نویس، بازبینی نهایی) را مشخص کنید و برای هر فاز زمان تعیین کنید.
_ پاداش‌های کوچک و معنادار: پس از اتمام هر فاز یا پروژه کوچک، یک پاداش کوچک و مرتبط (مثلاً ۱۰ دقیقه بازی بیشتر یا یک داستان جدید) در نظر بگیرید.
۵. مهارت “نه گفتن” و فیلتر کردن حواس‌پرتی‌ها را آموزش دهید:
نسل جدید دائماً در معرض تحریکات خارجی است. آموزش مدیریت حواس‌پرتی‌ها، به اندازه برنامه‌ریزی زمان، اهمیت دارد.
_ تعیین “زمان‌های تمرکز”: در این زمان‌ها، گوشی‌ها در حالت سکوت قرار می‌گیرند و نوتیفیکیشن‌ها خاموش می‌شوند. این قانون برای همه اعضای خانواده اعمال شود.
_ ایجاد “فضای بدون حواس‌پرتی”: فرزندتان را تشویق کنید مکانی را برای انجام تکالیف و مطالعه انتخاب کند که کمترین عوامل حواس‌پرتی را داشته باشد.
_ آموزش “نه گفتن” به دوستان: به آنها بیاموزید که اگر در حال انجام کار مهمی هستند، می‌توانند به دوستانشان بگویند “بعداً باهات چت می‌کنم” یا “الان سرم شلوغه”.
_ نظم دیجیتال: آموزش مدیریت پوشه‌ها، فایل‌ها و اپلیکیشن‌ها در دستگاه‌های دیجیتال، خود نوعی نظم‌بخشی و مدیریت زمان است.
۶. از “فیدبک‌های طبیعی” استفاده کنید: درس‌های واقعی از زمان!
گاهی بهترین معلم، خود زندگی است. اجازه دهید فرزندتان پیامدهای طبیعی عدم مدیریت زمان را تجربه کند (در چارچوب ایمن و کنترل‌شده).
_ از دست دادن فرصت: اگر به دلیل عدم مدیریت زمان، نتوانست کاری را تمام کند یا به یک فعالیت دلخواه برسد، با آرامش پیامد را توضیح دهید. “چون نتوانستی اسباب‌بازی‌هایت را سر وقت جمع کنی، وقت برای بازی با لگوها نماند.”
_ تجربه عجله: اگر به دلیل برنامه‌ریزی نامناسب، مجبور شد با عجله کاری را انجام دهد و نتیجه خوبی نگرفت، در مورد احساس عجله و کیفیت کار با او صحبت کنید.
_ حل مسئله مشترک: وقتی مشکلی پیش آمد، به جای سرزنش، با او بنشینید و راه‌حل‌ها را بررسی کنید. “چطور می‌توانستیم این مشکل را پیشگیری کنیم؟ دفعه بعد چه برنامه‌ای خواهیم داشت؟”
۷. الگوی “مدیریت زمان منطقی” باشید: حرف و عمل شما یکی باشد!
هیچ آموزشی موثرتر از عمل و الگوبرداری از شما نیست. نسل جدید، بسیار باهوش و مشاهده‌گر است.
_ برنامه‌ریزی‌های خود را به اشتراک بگذارید: با صدای بلند در مورد برنامه‌های خود صحبت کنید: “من باید این کار را تا ساعت ۵ تمام کنم تا بتوانم شما را به کلاس ببرم.”
_ وقت‌شناس باشید: خودتان به قول‌ها و قرارها و برنامه‌هایتان پایبند باشید.
_ تعادل کار و زندگی: به آنها نشان دهید که شما هم برای استراحت و تفریح خود برنامه‌ریزی می‌کنید. این تعادل، بخش مهمی از مدیریت زمان مؤثر است.
_ شفافیت در زمان: توضیح دهید که چرا گاهی برنامه‌ها تغییر می‌کنند و چگونه با تغییرات ناگهانی کنار می‌آیید.
نتیجه‌گیری:
آموزش مدیریت زمان به نسل جدید، فراتر از یاد دادن استفاده از ساعت و تقویم است. این مهارت به آنها کمک می‌کند تا در دنیایی پر از حواس‌پرتی، تمرکز و کنترل خود را حفظ کنند، مسئولیت‌پذیرتر باشند و برای آینده‌ای که نیاز به خودمدیریتی بیشتری دارد، آماده شوند. با رویکردی که هم دنیای آنها را درک می‌کند و هم از ابزارهای مدرن بهره می‌گیرد، می‌توانیم فرزندانمان را به مدیران زمان هوشمند و توانمندی تبدیل کنیم که نه تنها وقت‌شناس هستند، بلکه زندگی‌ای هدفمند و متعادل را تجربه می‌کنند. این سرمایه‌گذاری شما، بی‌شک پربارترین ثمره‌ها را در پی خواهد داشت.
پایان/*
.
